De gevolgen van intensief gebruik van digitale beeldschermen en de blootstelling aan blauw licht leiden bij gebruikers tot tal van symptomen van visuele vermoeidheid en zelfs tot musculoskeletale aandoeningen. Deze nieuwe pathologie wordt Digital Eye Strain (DES) genoemd. In dit dossier gaan we in op de oorzaken en symptomen van deze nieuwe pathologie en stellen we oplossingen voor.
Digital Eye Strain werd voor het eerst in 2007 vermeld. Het komt voort uit visuele vermoeidheid van ogen die overbelast zijn door het dagelijkse intensieve beeldschermgebruik, meer bepaald door blauw licht en door de grote accommodatie-inspanningen die moeten worden geleverd. Digitale ontwikkelingen en ons steeds toenemend beeldschermgebruik (led-schermen, smartphones, tablets, spelconsoles, computers) hebben verstrekkende gevolgen voor onze visuele gezondheid en onze houding.
Digital Eye Strain of digitale oogvermoeidheid bestaat al sinds het verschijnen van de eerste computerschermen. Het is echter pas in 2007 na de enorme boom in het gebruik van smartphones en apps dat we een toename zien van visuele vermoeidheidssymptomen en dat deze pathologie een naam krijgt: onze telefoon is immers niet langer gewoon een telefoon, maar een personal assistant. We versturen er mails mee, bedienen thuis de domotica (rolluiken openen, alarm uitschakelen enz.), bekijken films, spelen interactieve spelletjes enz.
Bijna iedereen! 84 % van de Fransen zijn ervan overtuigd dat digitale schermen hun gezichtsvermogen aantasten en de oorzaak zijn van heel wat kwalen. Dit is het verontrustende resultaat van de barometer die opticiens met het label 'Experts in visuele gezondheid' in het laatste kwartaal van 2019 voorstelden. Die ging in op de bezorgdheid van Fransen over de gevolgen van het steeds grotere beeldschermgebruik op het gezichtsvermogen. Uit een andere barometer uit 2019 (van de Association pour l'amélioration de la vue) bleek dat 5,3 miljoen jongeren tussen 16 en 24 jaar regelmatig last heeft van oogvermoeidheid.
Lezen: Bescherm uw kinderen tegen Digital Eye Strain
Ongeacht de leeftijd nemen het fenomeen van oogvermoeidheid en de visuele problemen dus toe naarmate men meer tijd voor schermen doorbrengt. Het fenomeen is intussen zo alomtegenwoordig dat 70 % van de bevraagde personen klachten heeft over droge ogen, een van de vaakst voorkomende symptomen.
Volgens dezelfde enquête maakt 97 % van de Fransen zich zorgen over hun visuele gezondheid. Meer dan de helft bevestigt bovendien oogklachten te hebben, die zelfs bij het dragen van een bril aanhouden! Geen wonder dat ze zeggen dat ze bereid zijn om tot 44 euro uit te geven om dit beeldscherm gerelateerde probleem aan te pakken.
Ik zie prima. Kan ik toch last hebben van Digital Eye Strain?
Ja zeker, als u te veel tijd voor een beeldscherm doorbrengt, vormt dit zelfs voor personen die prima zien, een risicofactor. Iedereen kan te maken krijgen met Digital Eye Strain.
De tijd die we doorbrengen met het focussen op of bekijken van onze schermen, neemt jaar na jaar en met de leeftijd toe. In 2019 brachten kinderen tussen 2 en 5 jaar gemiddeld 2 uur per dag voor een scherm door. We zijn van sporadisch naar verslavend gebruik geëvolueerd.
Hoeveel tijd brengen Fransen voor schermen door?
Volgens een in 2019 uitgevoerde enquête, verklaarde 8 % van de ondervraagde personen dat ze:
Volgens Médiamétrie keken Fransen in 2018 gemiddeld 3.36 uur per dag naar een televisiescherm en 3.46 uur per dag als alle schermen (telefoons, tablet en computers) werden meegeteld.
Kijken naar een scherm of kijken naar een blad is helemaal niet hetzelfde! Als u naar een blad kijkt, dringt enkel de door het blad weerkaatste hoeveelheid licht in uw oog door. Als u naar een computerscherm of naar het scherm van uw smartphone kijkt, is die hoeveelheid licht veel groter omdat die schermen over een interne lichtbron beschikken. Als u het scherm tweemaal dichter bij uw ogen brengt, is de hoeveelheid licht die in uw oog doordringt niet tweemaal, maar viermaal zo hoog (de gevoeligheid neemt toe met het kwadraat van de afstand)!
Het overmatig krachtige licht van smartphones laat een goed contrast en dus een beter zicht van kleine elementen toe (symbolen, emoticons enz.), maar verplicht de gebruiker wel om het scherm dichter bij zijn ogen te houden. Niet alle schermen zijn uitgerust met blauwlichtfilters.
Ik werk de hele dag op mijn computer. Wat zijn de gevolgen voor mijn ogen? Hoe weet ik of ik Digital Eye Strain heb? Hoe weet ik of ik ver- of bijziend ben door mijn smartphone? Door mijn tablet?
Droge en jeukende ogen zijn de belangrijkste symptomen die met oogvermoeidheid worden geassocieerd. Daar komen nog ander symptomen bovenop komen, zoals hoofdpijn, concentratiestoornissen en in erge gevallen dubbel zicht.
Ik heb droge of vermoeide ogen. Heb ik Digital Eye Strain? Is er een verband tussen beide symptomen?
Normaal knipperen we 12 tot 20 keer per minuut met onze ogen. Bij mensen die vaker beeldschermwerk verrichten, stellen we echter vast dat de knipperfrequentie daalt. Door te knipperen blijven onze ogen echter vochtig: telkens we knipperen, vormt er zich een dun laagje traanvocht voor het vorige verdwijnt, zodat het oog altijd goed gehydrateerd blijft. Te veel beeldschermwerk leidt dus tot minder knipperen en drogere ogen, die vervolgens gaan jeuken, rood worden en soms geïrriteerd aanvoelen.
Aarzel bij de minste twijfel niet om de dichtstbijzijnde OZC of Expert in visuele gezondheid te raadplegen. Zij zijn opgeleid om deze aandoening te behandelen. Stéphanie Dangre, de voorzitster van de Groupe All zegt hierover het volgende: "Een van de eerste bekommernissen van de consument is dat er wordt geluisterd en dat hij of zij advies krijgt. Ze maken graag de nodige tijd vrij om u te ontvangen." Ze kunnen de nodige oogonderzoeken en -tests uitvoeren en vervolgens het juiste visuele materiaal aanraden. Ze kunnen mensen met DES ook advies geven over visuele trainingen.
Ik gebruik veel schermen. Wat kan ik doen om me te beschermen? U kunt oogvermoeidheid als gevolg van beeldschermgebruik volledig genezen of voorkomen en u tegen Digital Eye Strain beschermen door enkele praktische tips te volgen.