Het oog : anatomie van het gezichtsorgaan

Ogen zijn kwetsbaar organen met een complexe fysiologie en werking. Hoewel ze samenwerken met hele visuele apparaat, dat bestaat uit de oculomotorische spieren en het traanstelsel, zijn het inderdaad onze ogen en hun verschillende bestanddelen die ons laten zien. Waaruit bestaat een oogbol? Wat zijn de verschillende delen van een oog? Hierna alles wat je moet weten over de anatomie van het gezichtsorgaan.

Fysiologie en verschillende delen van het oog

Het holle en bolvormige oog bestaat uit drie opeenvolgende lagen waarin zich de meeste andere organen bevinden die samen het oog vormen.

Het buitenste oogvlies: sclera, bindvlies en hoornvlies

• Het hoornvlies is een cirkelvormig bol transparant membraan, op het voorste deel van het oog. Het laat het licht door naar de lens en het netvlies. Er lopen geen bloedvaten, maar wel heel wat zenuwen door. Het wordt voortdurend gevoed door tranen en oogvocht, een transparante vloeistof die het orgaan van voedingsstoffen voorziet. Het glasachtig lichaam in de holte van het oog houdt de intraoculaire druk en de vorm van de oogbol in stand.

• De sclera is een wit en heel stevig membraan. Ze beschermt het oog tegen mechanische schade en ondersteunt de structuur. Ze vormt het 'wit' van het oog.
• Het bindvlies is een transparant slijmvlies dat het voorste deel van de sclera bedekt en een smerend slijm produceert.

Het bindvlies (conjunctiva), een membraan dat het oog beschermt

De middelste ooghuid (tunica media): vaatvlies (choroidea), iris, pupil en lens

• Het vaatvlies is een membraan vol bloedvaten dat het netvlies voedt. De cellen van dit vlies bevatten een pigment, melanine, waardoor het een donkerbruine kleur krijgt, zodat de stralen alleen door de pupil dringen.
• De iris is een schijfvormig membraan met in het midden een perforatie, de pupil. Ze vormt het gekleurde deel van het oog. Het gaat om een cirkelvormig diafragma, zoals dat van een camera, dat zich automatisch aanpast aan de helderheid, zodat de pupil een bepaalde hoeveelheid licht binnenlaat. Bij fel licht is de pupil klein (miosis) en bij zwak licht vergroot de pupil om zoveel mogelijk licht op te vangen (mydriasis).

De iris : rol en anatomie

• De lens is een kleine, vezelige, transparante en flexibele schijf met de vorm en functie van een convergerende lens. Het is een elastische substantie die wordt vastgehouden door spieren die haar kromming en dus de accommodatie van het oog wijzigen (waardoor het beeld op het netvlies kan worden scherpgesteld naargelang de afstand).

Het binnenvlies (tunica interna): netvlies, macula en oogzenuw

• Het netvlies is een dun membraan dat een groot deel van het binnenoppervlak van de oogbol bedekt. Het is bekleed met ongeveer 150 miljoen lichtgevoelige receptoren.

• In het oog zijn twee soorten fotoreceptoren aanwezig:
  • staafjes voor de licht- en vormgevoeligheid enz.
  • kegeltjes voor kleurgevoeligheid, meer bepaald drie soorten: kegeltjes gevoelig voor blauw, groen of rood licht.
• Deze lichtgevoelige sensoren versturen via de oogzenuw een elektrisch signaal. De hersenen 'verwerken' de ontvangen informatie en leveren een voorstelling van het voorwerp af (vorm, kleur, grootte enz.).