Top
top

De gevolgen van blauw licht voor onze gezondheid

Hoewel blauw licht essentieel is, met name in de circadiane cyclus (slaap/waakcyclus), heeft overmatige blootstelling via leds schadelijke gevolgen voor de gezondheid. De laatste jaren zijn talrijke studies verricht naar de gevolgen van deze technologie voor ons lichaam. Slaapstoornissen, gevolgen voor de ogen op korte en lange termijn, gevolgen voor het netvlies waardoor het gezichtsvermogen afneemt... De risico's zijn talrijk.

main

Gezondheidseffecten van blootstelling aan blauw licht

Blauw licht is het deel van het lichtspectrum aan de rand van het onzichtbare UV. Het vertegenwoordigt ongeveer een derde van het zichtbare licht dat wij ontvangen. Wij worden er dus dagelijks aan blootgesteld, via de zon. Maar het wordt ook uitgestraald door kunstmatige lichtbronnen: gloeilampen en beeldschermen (televisies, computers, smartphones, enz.). Is blauw licht schadelijk? Waarom is blauw licht gevaarlijk voor onze gezondheid? Wij geven u de nodige elementen om alles te weten te komen over blauw licht en de invloed ervan op ons leven.

LED's, een recente technologie die vragen oproept

LED's zijn te vinden in veel alledaagse voorwerpen, van koplampen in auto's tot smartphones. Hoewel ze tot in de jaren negentig alleen bestonden in rood, geel of groen, maakte de ontwikkeling van de eerste blauwe LED's het mogelijk wit licht te creëren dat voor verlichting kon worden gebruikt. Met hun ongeëvenaarde levensduur en goede energie-efficiëntie raakten ze toen wijdverbreid in gebruik. Maar deze LED's stralen een intens licht uit dat rijk is aan blauw licht, en al snel rezen vragen over de gevolgen ervan voor de gezondheid.

De belangrijkste gezondheidseffecten van blauw licht

Het belangrijkste effect van natuurlijk blauw licht (uitgezonden door de zon) is de bijdrage ervan aan de regulering van onze biologische ritmen: de slaap- en waakcycli. De regulering van deze cyclus wordt immers verzekerd door chemische stoffen die in het netvlies aanwezig zijn. Deze fotopigmenten zijn het gevoeligst wanneer ze blauwgroen licht ontvangen. Ze geven informatie over het tijdstip van de dag door aan het lichaam.

Maar naast dit blauw-turquoise licht, dat bijdraagt tot de regulering van onze biologische ritmen, bestaat blauw licht ook uit een blauw-violet licht, dat dichter bij UV staat. Het laatste schijnt het gevaarlijkst te zijn voor de ogen. De energie die bij blauw-violet licht het netvlies bereikt, is sterker dan bij blauw-turquoise licht.

Sinds de jaren 2000 zijn er twijfels gerezen over de effecten van overbelichting via leds. En in 2010 publiceerde het nationale agentschap voor voedsel-, milieu- en arbeidsveiligheid (Anses) zijn eerste verslag. Het benadrukte al de giftigheid van blauw licht voor het netvlies.

Gezichtsverlies op korte en lange termijn

Een team van Inserm heeft in 2017 de fototoxiciteit van leds bij ratten aangetoond. Wetenschappers hebben aangetoond dat het door leds uitgezonden licht twee verschijnselen van celdood veroorzaakt: apoptose en necrose. Door necrose beschadigt een cel zijn buren. Net als het zonnekapitaal van de huid, hebben de ogen een lichtkapitaal. Dit kapitaal, dat bij de geboorte wordt verworven en niet vernieuwbaar is, komt overeen met alle verdedigingsmiddelen van de ogen tegen de schadelijke gevolgen van het licht. En dit kapitaal zou sterk worden aangetast door LED's. Dit onomkeerbare verlies van netvliescellen kan leiden tot een vermindering van de gezichtsscherpte. Maar dit mechanisme zou ook leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD) kunnen bevorderen. Verscheidene andere recente studies bevestigen deze resultaten.

Bij kinderen is het risico nog groter omdat de ooglens blauw licht veel minder goed filtert dan bij volwassenen en ouderen.

Ontregeling van het circadiaans ritme en slaapverlies

Een ander gevolg van overmatige blootstelling aan blauw licht is de verstoring van de circadiane cyclus. Aangezien blauw licht informatie over de tijd van de dag doorgeeft aan het lichaam, geeft blootstelling aan LED-licht 's avonds of 's nachts verkeerde informatie door aan het lichaam, waardoor het denkt dat het dag is. En deze effecten van verstoring van het biologische ritme en de slaap lijken zich zelfs voor te doen bij een zeer geringe blootstelling.

Blauw licht verstoort de circadiane cyclus en wijzigt daardoor ook de slaapregulatie. Volgens de Anses tonen studies een bewezen effect aan van blootstelling aan blauw licht 's avonds op de latentie om in slaap te vallen, de duur en de kwaliteit van de slaap.

De effecten van blauw licht beperken

Blootstelling aan blauwe lichtbronnen moet worden vermeden voor het slapengaan en 's nachts. Om problemen met het gezichtsvermogen te beperken, moet de tijd die voor schermen wordt doorgebracht, worden beperkt en moet de voorkeur worden gegeven aan verlichting van het type "warm wit". In zijn in 2019 geactualiseerde aanbevelingen stelt de Anses voor om het op de markt brengen van te blauwrijke ledtoestellen te beperken door de reeds bestaande regelgeving voor lampen en armaturen om te zetten.

Welke bescherming tegen blauw licht?

Hoewel bepaalde optische apparatuur blauw licht doeltreffend kan filteren, kunnen we ons het beste beschermen tegen de risico's die blauw licht voor ons lichaam en onze gezondheid inhoudt, door vooral goede gewoonten aan te nemen ten aanzien van het gebruik van beeldschermen.

Antiblauwlichtfilters, -glazen en -glazen

Om de negatieve effecten van blauw licht tegen te gaan, zijn er de laatste jaren talloze voorwerpen op de markt gekomen die ons ertegen moeten beschermen: behandelde glazen, beschermende brillen, specifieke beeldschermen, enz. Verschillende merken bieden bijvoorbeeld glazen aan met een filterbehandeling. Deze glazen hebben een violette reflectie die blauw licht filtert. Zo zijn ook bepaalde brillenglazen voorzien van een voorziening waarmee het blauwe licht selectief kan worden geblokkeerd. Tot slot is het nu betrekkelijk eenvoudig om een filter tegen blauw licht te verkrijgen dat rechtstreeks op het scherm van uw smartphone of computer kan worden aangebracht.

Er zijn momenteel echter onvoldoende klinische gegevens om het belang ervan voor het behoud van het netvlies te bevestigen. Anses wijst er met name op dat zij geen significante invloed hebben op de instandhouding van het circadiane ritme, waarvoor in het geval van LED-schermen alleen de vermindering van de helderheid en kleurtemperatuur van de schermen doeltreffend lijkt.

Beperking van de schadelijke effecten van blauw licht van beeldschermgebruik

Schermen zijn alomtegenwoordig geworden in ons dagelijks leven. Ze zijn zelfs een onmisbaar werkinstrument voor veel mensen die meerdere uren per dag aan hun computer, mobiele telefoon of tablet gekluisterd zitten. Een goed beheer van de tijd en de omstandigheden waarin deze toestellen worden gebruikt, is dan ook belangrijk.
Wanneer men een digitaal instrument gebruikt, moet men zoveel mogelijk aan natuurlijk licht worden blootgesteld. Het is ook aan te bevelen regelmatig pauzes te nemen, idealiter om de 20 minuten. Zelfs op het werk. Ten slotte moet u een minimumafstand van ten minste 50 cm tussen uw ogen en uw scherm aanhouden.

De risico's van een gebrek aan blauw licht

Blauw licht, hoewel schadelijk als we er te veel aan worden blootgesteld, speelt ook een cruciale rol in onze gezondheid. Het potentiële voordeel van behandelingen die de filtering ervan mogelijk maken, moet daarom worden afgewogen tegen de mogelijke schadelijke effecten, zo wijzen sommige specialisten. Bijvoorbeeld de verstoring van de biologische klok, de wijziging van de kleurwaarneming, de vermindering van de gevoeligheid bij nachtzicht, of de toename van gevallen van bijziendheid, waarvan wordt vermoed dat zij worden bevorderd door het gebrek aan violet licht tijdens de groei van het oog. Een Japanse studie, gepubliceerd in 2017 in EBioMedicine, toont inderdaad aan dat violet licht de progressie van bijziendheid onderdrukt. Brillen en glazen die UV- en blauw-violet licht filteren, verhinderen dus het heilzame effect van violet licht. Het is allemaal een kwestie van dosis en hoeveelheid blootstelling.

Zoek een opticien bij u in de buurt

De Opticiens uit overtuiging zijn toegewijde opticiens, echte onafhankelijke professionals die zich hebben verenigd en die een compromisloze beroepsethiek, gemeenschappelijke waarden en geavanceerde visuele gezondheidsexpertise verdedigen, in het ware belang van hun klanten, ongeacht de mode, economische of externe druk.
Zoek in de lijst met opticiens de dichtstbijzijnde opticien.

Zie de gids met opticiens